چرا خدا جوابم را نمیدهد؟!

چرا گاهی ما با اینکه تلاش می کنیم و نیتمان خیر است، به خواسته هایمان نمی رسیم و دعایمان اجابت نمی شود؟ چرا خداوند صدایم را نشنید؟ تا کی باید دعا کنم و جواب نگیرم مگر خود خدا نگفته است بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را ؟ مگر خداوند ارحم الراحمین نیست؟

گاه میشود که با تمام وجود چیزی را از خداوند متعال طلب می کنیم و با اصرار می خواهیم  و اگر جواب نگرفتیم سر به بی تابی و ناله جزع و فزع بر میداریم که چرا چنین شد و چنان شد؟ و فراموش می کنیم که خداوند متعال دانای مطلق است و میداند که آن چه ما با اصرار در پی آن هستیم به صلاح ما نیست.  و یا الان زمان مناسبی برای برآورده شدن نیاز ما نیست و خود نمی دانیم .

در این جا به چند نکته اشاره میکنیم که به دلیل این تعویق افتادن ها در رسیدن به حاجاتمان بیشتر پی می بریم .

الف ) به طور قطع خدای رحمان ما را در رسیدن به اهدافمان یاری می کند . این سنت الهی است «كُلاًّ نُّمِدُّ هَـؤُلاء وَهَـؤُلاء مِنْ عَطَاء رَبِّكَ»¹  ؛این وعده پروردگار است که هر کس اهل تلاش باشد در مسیری که پیش گرفته خدا او را یاری خواهد کرد ؛ که البته امدادهای ویژه ی پروردگار از آن متقین است .

ب ) ممکن است گاهی اوقات ما با محاسبات و اندیشه ی خویش در تشخیص خیر دچار اشتباه شویم ؛ لذا به هر میزان که انسان با کلام وحی الهی در ارتباط باشد کمتر دچار خطا و اشتباه می شود . انسان در زندگی نیازمند به شخصی بصیر است تا او را راهنمایی کند و چه کسی بصیرتر از خدای سبحان «إِنَّهُ بِكُلِّ شَیْءٍ بَصِیرٌ ». خدای متعال از طریق وحی عقل و اهل بیت عصمت و طهارت ( علیهم السلام ) راه صحیح را به بشر نشان داده است . قرآن کریم درباره ی این که معیار کارها باید خیر باشد و خیر را هم وحی تبیین می کند این چنین می فرماید : « وَعَسَى أَن تَكْرَهُواْ شَیْئًا وَهُوَ خَیْرٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تُحِبُّواْ شَیْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّكُمْ وَاللّهُ یَعْلَمُ وَأَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ » ؛ چه بسا چیزی را خوش نداشته باشید  حال آنکه خیر شما در آن است و یا چیزی را دوست داشته باشید حال آنکه شر شما در آن است و خدا می داند و شما نمی دانید. ²

[ در اینجا دو نکته استفاده می شود : یکی اینکه مبنای انتخاب کارها  باید خیر باشد و دیگر اینکه آن چیز برای حقیقت آدمی جان و فطرت خیر باشد نه جسم و نیروهای جسمانی او . ذات اقدس الله در آیه ی مورد بحث می فرماید قتال و جنگ با دشمن برای شما تلخ است اما خیر شما در آن است ] ³ لذا ممکن است خیر شما در نرسیدن به هدف مورد نظرتان باشد .

خلاصه اینکه اگر انسان خود را در محضر خدای علیم و قادر ببیند«إِنَّ اللّهَ بِكُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ» ( انفال / 75) هیچ گاه احساس استقلال نکرده اگر مسیری را بر طبق وحی و عقل خیر تشخیص داد تلاشش را در آن مسیر می کند حال اگر خدای متعال بر اساس حکمتش مصلحت ندانست که در آن مسیر به هدف مورد نظر برسد مطمئن باشد که خدای متعال راهی بهتر برایش در نظر گرفته و او را بدان سو رهنمون خواهد کرد . «وَمَن یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا» (آل عمران / 26 ) ؛ و هر که از خدا بترسد ، برای او راهی برای بیرون شدن قرار خواهد داد ،

مهم اینست که انسان همواره در مسیر حق تلاش کند و نتیجه و اثر را واگذار کند به خدای مهربانی که همه خیرات به دست اوست و قادر به هر کاری است «بِیَدِكَ الْخَیْرُ إِنَّكَ عَلَىَ كُلِّ شَیْءٍ قَدِیر»ٌ ⁴؛ همه نیکی ها به دست توست و تو بر هر کاری توانایی

[ خدا چون حکیم محض است کار او سراسر حکمت و با هدف است و چون غنی صرف است  کار را برای خود نمی کند بلکه خود چون کمال محض است کار از او نشأت می گیرد . ] ⁵

 

با توضیحاتی که داده شد دقت در چند نکته لازم و ضروری است:

1 – کمی با خود بیاندیشید و ببینید آیا هدفتان هدفی خداپسندانه است یا خیر ؟ در صورتی که هدفتان الهی نیست  آن را رها کنید .

2 – آنچه که در انجام کارها مهم است رضای خداست و نتیجه ی آن مهم نیست ؛ چه بسا خداوند مؤمن را با دیر رسیدن به هدف و یا نرسیدن به آن آزمایش کند ؛ چیزی که باید در همه ی امور برای ما مهم باشد عبودیت و بندگی خداست ؛ خواه به مقصد برسیم و یا خواه ( ظاهرا ً ) به مقصد نرسیم !

و به قولی ما مأمور به وظیفه ایم نه مأمور به نتیجه شما با اعتماد و اتکا به این که خداوند خیر مطلق است و بد و شر در ذات باری تعالی راه ندارد پیش بروید و وظیفه خود را ایفا کنید خداوند متعال نتیجه میدهد هر طور مه بخواهد.

امام حسن ( علیه السلام ) می فرمایند : هر که به حسن انتخاب خداوند تکیه کند  جز آن وصفی را که خدا برایش برگزیده است آرزوی داشتن وضعی دیگر نکند. ⁶

بعنوان مثال ممکن است شما تلاش زیادی را برای قبولی در کنکور کرده باشید اما یا در کنکور قبول نشده و یا در رشته ای که دوست دارید موفق نشوید ؛ در اینجا باید بدانید که خداوند تلاش های شما را نادیده نگرفته و اگر کسب علم شما برای اطاعت خدا و خدمت به خلق بوده باشد نزد حضرت حق مأجور می باشید و باید یقین کنید که  قبولی شما در کنکور به صلاح شما نبوده و امور خود را به او واگذار کنید و بدانید که خداوند  بهتر از آن را برایتان مقرر خواهد کرد ؛ چرا که او به حال بندگانش بینا و شنواست .

3 – سعی کنید در رسیدن به هدف عجله نداشته باشید . چه بسا دیر رسیدن بهتر از زود رسیدن باشد ! چرا که انسان در این صورت هم قدر نعمت را بهتر می داند و هم پخته تر و با تجربه تر می شود . خداوند در قرآن کریمش می فرماید : «خُلِقَ الْإِنسَانُ مِنْ عَجَلٍ سَأُرِیكُمْ آیَاتِی فَلَا تَسْتَعْجِلُونِ»⁷ آدمی شتابکار آفریده شده است . بزودی آیات خود را به شما نشان می دهم . پس شتاب مکنید .

امام علی ( علیه السلام ) می فرمایند : آدم شتابکار دچار اشتباه می شود  هر چند به مطلوب برسد ؛ کسی که با آرامش کار کند تیرش به هدف می خورد گر چه هلاک شود. ⁸

4 – ممکن است تلاش لازم را برای رسیدن به هدف نکرده باشید . هر چه هدف والاتر و بلندتر باشد همت انسان نیز باید بیشتر و سخت تر باشد . امام علی ( علیه السلام ) می فرمایند : هر گاه در طلب چیزی بر می آیی بلند همت باش. ⁹ امام صادق ( علیه السلام ) نیز در حدیثی دیگر می فرمایند : سه چیز انسان را از رفتن در پی مقامات عالیه و اهداف بلند باز می دارد : کوتاهی همت چاره اندیش نبودن و سستی اندیشه .

5 – ممکن است رعایت تعادل بین هدف و توانتان را نکرده باشید . گاهی انسان بدون در نظر گرفتن توان و استعداد خویش  اهدافی را پی گیری کرده و تکالیف سنگینی بر دوش خود می گذارد ؛ لذا در نظر گرفتن توان و نوع استعداد  در هدفی که در پیش گرفته ایم بسیار ضروری و قابل توجه است .

پیامبرخدا ( صلی الله علیه و آله ) می فرمایند : به اندازه ای که تاب و توان دارید کاری را به عهده گیرید  امام علی ( علیه السلام ) نیز در این خصوص می فرمایند : کار ( خیر ) اندک که بر آن مداومت ورزی از کار بسیار که از آن خسته شوی امیدوار کننده تر است. ¹⁰

6 – بدان که شکست مقدمه ی پیروزی و بدست آوردن تجربه است ؛ بسیاری از موفقیت های چشمگیر پس از شکست بدست آمده است . بنابراین اگر به هدف خود ایمان دارید  آستین همت را بالا بزنید و دوباره تلاش کنید .

7 – در برخی مواقع گناهان ما موجب زوال نعمت ها می شود . امام علی ( علیه السلام ) فرمود : هیچ نعمتی و هیچ خرمی از زندگی زایل نشد مگر به سبب گناهانی که مرتکب شدند ؛ چه خداوند به بندگان ستم نمی کند. ¹¹

پی نوشت ها :

(1) سوره ی اسراء / 20

(2) سوره ی بقره / 216

(3) تفسیر موضوعی قرآن کریم / ج 10 / ص 255

(4) سوره طلاق / 2

(5) تفسیر موضوعی قرآن / ج 10 / ص 67

(6) میزان الحکمه / ج 5 / ص 2089

(7) سوره ی انبیاء / 37

(8) میزان الحکمه / ج 8 / ص 3485

(9) میزان الحکمه / ج 14 / ص 6677

(10) میزان الحکمه / ج 9 / ص 4063

(11) میزان الحکمه / ج 4 / ص